Mijn Zaak Zoetermeer
KRANT NR 5 - 2025
De Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de erf- en schenk-belasting is bedoeld om de continuïteit van familiebedrijven te waarborgen wanneer een bedrijf overgaat naar de volgende generatie. Hoewel dit fiscale voordeel ondernemers helpt om overdrachtskosten te beperken, betekent het ook dat de Staat jaarlijks een aanzienlijk bedrag aan erfbelasting misloopt. De vraag is echter: hoe groot is dit bedrag werkelijk in verhouding tot de totale belastingopbrengsten van de overheid, en hoe zwaar weegt dit verlies in het bredere perspectief?
De Bedrijfsopvolgingsregeling en het relatieve financiële belang voor de Staat
Wat is de BOR?
De BOR biedt een aanzienlijke vrijstelling van erf- en schenk-belasting bij de overdracht van ondernemingsvermogen. Bij een vererving (of schenking) van een bedrijf kan tot 100% van de eerste € 1.325.253 (cijfers 2024) belastingvrij worden overgedragen, en 83% van het meerdere. Dit voorkomt dat erfgenamen van een onderneming met hoge belastingschulden worden geconfronteerd en noodgedwongen het bedrijf moeten verkopen om belasting te betalen.
Misgelopen opbrengsten: hoe groot is het bedrag?
Uit cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) en het Ministerie van Financiën blijkt dat de BOR jaarlijks leidt tot een derving van ongeveer € 1,5 tot € 2 miljard aan potentiële belastinginkomsten. Dit bedrag kan enigszins fluctueren afhankelijk van economische omstandigheden, zoals de waarderingen van ondernemingen en het aantal overdrachten.
Totale erfbelastingopbrengst en context
In 2023 bedroeg de totale opbrengst van de erfbelasting circa € 2,5 miljard. Dat betekent dat het fiscale voordeel via de BOR neerkomt op meer dan de helft van wat aan erfbelasting daadwerkelijk wordt geïnd. Dit maakt de BOR in de context van deze specifieke belastingsoort financieel zeer significant.
Echter, wanneer men het vergelijkt met de totale belastingopbrengsten van de Nederlandse Staat, die in 2023 ruim €380 miljard bedroegen, is het relatieve belang bescheiden: minder dan 0,5% van de totale belastinginkomsten gaat ‘verloren’ door de BOR.
Beleid en politieke discussie
De BOR ligt al jaren onder vuur, met name omdat deze regeling ook wordt toegepast op vermogende ondernemers, die in de praktijk vaak ruim voldoende middelen hebben om erfbelasting te betalen zonder hun bedrijf in gevaar te brengen. Kritiek richt zich onder andere op:
• Oneigenlijk gebruik van de regeling (bijv. vermogensbeheerbedrijven die nauwelijks echte economische activiteit hebben).
• De scheve verhouding tussen belastingdruk op reguliere vermogens en bedrijfsvermogens.
• Het gebrek aan strikte voorwaar-den of toetsing op daadwerkelijke bedrijfsovername en voortzetting.
In 2023 is het kabinet begonnen met een herziening van de BOR, waarbij wordt gewerkt aan een striktere invulling, met als doel de regeling gerichter toe te passen en belastingderving te beperken.
Conclusie: relatief beperkt belang, maar beleidsmatig gevoelig
Hoewel de misgelopen erfbelasting door de BOR in absolute zin aanzienlijk is - en binnen de erfbelasting zelfs dominant - is het relatieve financiële belang voor de rijksbegroting als geheel beperkt. Minder dan een half procent van de totale belastingopbrengsten gaat ermee gemoeid.
Toch is het onderwerp politiek en maatschappelijk gevoelig, omdat het raakt aan de thema’s van vermogensongelijkheid, gelijke fiscale behandeling en doelmatigheid van fiscale regelingen. In de context van stijgende druk op publieke voorzieningen en hervormingsdrang in het belastingstelsel blijft de BOR daarmee een belangrijk aandachtspunt in het fiscale beleid.
WIJNKAMP & KEULERS
Baron de Coubertinlaan 6
2719 EL Zoetermeer
Correspondentieadres:
Postbus 289
2700 AG Zoetermeer
079 - 342 85 55
wijnkamp@keulers.nl
www.keulers.nl
Het telefoonnummer van de advocatenlijn is 06 - 124 125 93
De Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de erf- en schenk-belasting is bedoeld om de continuïteit van familiebedrijven te waarborgen wanneer een bedrijf overgaat naar de volgende generatie. Hoewel dit fiscale voordeel ondernemers helpt om overdrachtskosten te beperken, betekent het ook dat de Staat jaarlijks een aanzienlijk bedrag aan erfbelasting misloopt. De vraag is echter: hoe groot is dit bedrag werkelijk in verhouding tot de totale belastingopbrengsten van de overheid, en hoe zwaar weegt dit verlies in het bredere perspectief?
De Bedrijfsopvolgingsregeling en het relatieve financiële belang voor de Staat
Wat is de BOR?
De BOR biedt een aanzienlijke vrijstelling van erf- en schenk-belasting bij de overdracht van ondernemingsvermogen. Bij een vererving (of schenking) van een bedrijf kan tot 100% van de eerste € 1.325.253 (cijfers 2024) belastingvrij worden overgedragen, en 83% van het meerdere. Dit voorkomt dat erfgenamen van een onderneming met hoge belastingschulden worden geconfronteerd en noodgedwongen het bedrijf moeten verkopen om belasting te betalen.
Misgelopen opbrengsten: hoe groot is het bedrag?
Uit cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) en het Ministerie van Financiën blijkt dat de BOR jaarlijks leidt tot een derving van ongeveer € 1,5 tot € 2 miljard aan potentiële belastinginkomsten. Dit bedrag kan enigszins fluctueren afhankelijk van economische omstandigheden, zoals de waarderingen van ondernemingen en het aantal overdrachten.
Totale erfbelastingopbrengst en context
In 2023 bedroeg de totale opbrengst van de erfbelasting circa € 2,5 miljard. Dat betekent dat het fiscale voordeel via de BOR neerkomt op meer dan de helft van wat aan erfbelasting daadwerkelijk wordt geïnd. Dit maakt de BOR in de context van deze specifieke belastingsoort financieel zeer significant.
Echter, wanneer men het vergelijkt met de totale belastingopbrengsten van de Nederlandse Staat, die in 2023 ruim €380 miljard bedroegen, is het relatieve belang bescheiden: minder dan 0,5% van de totale belastinginkomsten gaat ‘verloren’ door de BOR.
Beleid en politieke discussie
De BOR ligt al jaren onder vuur, met name omdat deze regeling ook wordt toegepast op vermogende ondernemers, die in de praktijk vaak ruim voldoende middelen hebben om erfbelasting te betalen zonder hun bedrijf in gevaar te brengen. Kritiek richt zich onder andere op:
• Oneigenlijk gebruik van de regeling (bijv. vermogensbeheerbedrijven die nauwelijks echte economische activiteit hebben).
• De scheve verhouding tussen belastingdruk op reguliere vermogens en bedrijfsvermogens.
• Het gebrek aan strikte voorwaar-den of toetsing op daadwerkelijke bedrijfsovername en voortzetting.
In 2023 is het kabinet begonnen met een herziening van de BOR, waarbij wordt gewerkt aan een striktere invulling, met als doel de regeling gerichter toe te passen en belastingderving te beperken.
Conclusie: relatief beperkt belang, maar beleidsmatig gevoelig
Hoewel de misgelopen erfbelasting door de BOR in absolute zin aanzienlijk is - en binnen de erfbelasting zelfs dominant - is het relatieve financiële belang voor de rijksbegroting als geheel beperkt. Minder dan een half procent van de totale belastingopbrengsten gaat ermee gemoeid.
Toch is het onderwerp politiek en maatschappelijk gevoelig, omdat het raakt aan de thema’s van vermogensongelijkheid, gelijke fiscale behandeling en doelmatigheid van fiscale regelingen. In de context van stijgende druk op publieke voorzieningen en hervormingsdrang in het belastingstelsel blijft de BOR daarmee een belangrijk aandachtspunt in het fiscale beleid.
WIJNKAMP & KEULERS
Baron de Coubertinlaan 6
2719 EL Zoetermeer
Correspondentieadres:
Postbus 289
2700 AG Zoetermeer
079 - 342 85 55
wijnkamp@keulers.nl
www.keulers.nl
Het telefoonnummer van de advocatenlijn is 06 - 124 125 93