wil keulers

In het kader van bestrijding van witwassen dreigen bestuurders van verenigingen, net als ondernemers, te worden vermeld in een register, dat door iedereen is te raadplegen. In dit zogenaamde UBO-register (Ultimate Beneficial Owner) komen bestuurders van sportverenigingen, clubs en maatschappelijke organisaties tezamen met directeuren, bestuurders en aandeelhouders van allerlei ondernemingen terecht.

Bestuurders van verenigingen en stichtingen steeds meer met de billen bloot

Hoe rijk iemand is, die als “owner” op de lijst staat en of hij daadwerkelijk enige echte
zeggenschap heeft, is niet uit het openbare register op te maken. Niettemin is de vrees dat criminelen in binnen- en buitenland interesse zullen hebben voor personen, die op die lijst staan. 

Dat bij ondernemers, DGA’s, CEO’s, CFO’s  en dergelijken, weerstand is tegen verdere privé-exposure, zal er vermoedelijk niet toe leiden, dat zij hun positie massaal ter beschikking zullen stellen. Bij hen geldt: “it comes with the job”. Bij verenigingen en stichtingen echter valt een uittocht van bestuurders wel te vrezen. Vrijwilligers, die veelal onbetaald bestuurs- en commissie werk doen, zullen vermoedelijk afhaken als zij als “owner” in het register worden aangeduid van een vereniging met een paar ton verenigingskapitaal en allerlei onderzoeken naar henzelf, hun familieleden en relaties moeten dulden. 

Want het op de lijst staan, betekent ook dat er meer verplichte meldingen op dit UBO-schap zullen volgen. Banken, de fiscus, politie en Justitie zullen naar aanleiding van het “UBO” preventief allerlei onderzoeken doen en vragen gaan stellen. Zo is inmiddels een VOG standaardeis en zal straks bij bestuurders naar verwachting ook, en nog meer dan nu, onderzoek worden gedaan naar hun risicoprofiel en daarmee naar hun privéfinanciën en die van hun relaties. Beantwoord vragen op allerlei formulieren vooral niet halfslachtig, onzorgvuldig of verkeerd, want bij problemen of van elkaar afwijkende antwoorden, zult u aan banken, toezichthouders, FIOD en OM verantwoording moeten afleggen. Bij problemen in uw vereniging of stichting, ook al kunt u er niet veel aan doen, staat u privé borg, denk daar goed om als u in een bestuur stapt.   

WWFT, VOORKOMING VAN WITWASSEN EN TERRORISME FINANCIERING: 
Het gaat om witwasbestrijding en tegengaan van ondermijning. De Europese Unie heeft in een 4e en 5e Europese anti-witwasrichtlijn vastgelegd, dat als er bij een rechtspersoon (dus ook verenigingen en stichting) geen ‘gewone’ UBO is te vinden (zoals een aandeelhouder van een bv), altijd één bestuurder of leidinggevende als “pseudo-UBO” wordt aangewezen. Er is dan altijd minstens één persoon verantwoordelijk te stellen door Justitie en de fiscus. Dat die pseudo-UBO in veel gevallen helemaal geen “owner” is en dus helemaal niet de baas is over bijvoorbeeld het verenigingskapitaal, wordt in de komende wetgeving op zijn minst onvoldoende onderkend, vermoedelijk is het zelfs bewust opgenomen. 

Want Financiën, Justitie en ook de EU maken zich zorgen over verenigingen, die met zwart- en crimineel geld worden gesponsord of waar de horeca wordt gebruikt om geld wit te wassen. Verenigingen leveren bovendien een netwerk op voor uitbreiding van ongewenste activiteiten en zijn dus aantrekkelijk voor criminelen. Door nu gewone leden en vrijwilligers mede-verantwoordelijk te stellen, hoopt Justitie kennelijk dat verenigingen minder gemakkelijk dubieus geld zullen accepteren. De grens tussen eerlijk bestuur en plegen, medeplegen van- en medeplichtigheid aan- strafbare feiten wordt verlegd. Het aanmerken als UBO en opnemen in het register moet vrijwillige bestuurders kennelijk wakker schudden en voorzichtigheid inboezemen. 

MINISTER HOEKSTRA ZIET HET NIET
Op Kamervragen, die de gevolgen voor gewone burgers en vrijwilligers aan de orde stelden, antwoordde de minister dat alleen in uitzonderlijke gevallen leidinggevend personeel of andere leidinggevenden verantwoordelijke UBO zouden zijn, het is slechts een “terugval-optie”, aldus het ministerie. Die zou alleen aan de orde zijn, als er echt geen echte UBO zou kunnen worden aangesproken en dat zou zeer uitzonderlijk zijn, want er is bij de “overige rechtspersonen” vrijwel altijd wel een aandeelhouder, directeur of feitelijk belanghebbende, die verdachte is. Bovendien moeten FIOD, OM en toezichthouders hun uiterste best hebben gedaan om de echte daders op te sporen en te vervolgen, aldus de minister. 

Nu geldt dit wellicht voor BV’s, NV’s, Coöpe-raties en dergelijke, maar niet voor de meeste Nederlandse verenigingen en stichtingen. Bij verenigingen is niet het bestuur, voorzitter, penningmeester of secretaris “de baas”, de leden zijn de baas. Het bestuur heeft bovendien vaak maar beperkt zicht op- en zeggenschap over - wat er daadwerkelijk in een club gebeurt, al was het maar omdat het bestuur en de commissies meestal uit vrijwilligers bestaan, die “het” in de avonduren, naast een drukke baan, “erbij” doen. Er wordt in commissies en in teams of afdelingen van alles gedaan zonder dat het bestuur of individuele bestuursleden daarvan en detail en vooraf op de hoogte zijn. Er gebeurt ook van alles buiten het bestuur om door leden onderling en mensen die geen lid zijn, maar wel op de vereniging aanwezig zijn. 

Minister Hoekstra heeft het over het met wortel en tak uitroeien van witwassen, over “trustkantoren”, die een dubieuze rol spelen en waarvoor de “pseudo UBO-aanmerking” is opgenomen. Het zou goed zijn, als hij de voorgestelde wetgeving nog eens tegen het licht houdt. Vrijwilligers verdienen een betere behandeling dan opnemen in een UBO, willen we nog mensen overhouden, die bereid zijn hun nek uit te steken als bestuurder of vrijwilliger en dan moet er snel duidelijkheid komen dat UBO-registratie niet aan de orde is voor vrijwilligers in verenigingen en stichtingen.

Wil Keulers

WIJNKAMP & KEULERS ZOETERMEER
Bezoek- en postadres:
Wattstraat 60
2723 RD Zoetermeer
079 - 342 85 55
wijnkamp@keulers.nl
www.keulers.nl

De dienstverlening omvat fiscale- en juridische dienstverlening. Tax-planning op het gebied van inkomstenbelasting vennootschapsbelasting, successierecht, btw en overdrachtsbelasting is een belangrijk onderdeel. Verder wordt deze dienstverlening geïntegreerd met adviezen op juridisch en financieel gebied. Waar nodig kunnen zowel op gebied van belastingrecht en bestuursrecht alle juridische procedures gevoerd worden tot in hoogste instantie.